to tu to tam
  • (Z)nachodzić czy (z)najdować?

    30.11.2020
    30.11.2020

    Dzień dobry!

    Istnieje podobieństwo między znajdowaniem a chodzeniem. Lazł-znalazł, idę-znajdę, chodził-znachodził, szoł-naszoł, idu-najdu. Czy to cecha wyłącznie języków słowiańskich?


    Pozdrawiam

    Marcin Nowak

  • czuha
    22.12.2004
    22.12.2004
    Witam!
    Problem dotyczy słowa: czuha (wariantywnej pisowni czuchy), jednak jest on również szerszy.
    Odmienimy: czuże, ale czy również: czusze? Słowniki tego nie rozstrzygają, gdyż pod:
    a) braha – braże, brasze
    b) duha – duże, dudze
    c) puha – puże, pudze
  • czy…, czy…

    8.03.2024
    8.03.2024

    Szanowni Państwo,

    WSO w zasadzie 90.E.2 podaje przykład zdania: „Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy, czy chory” (z przecinkiem przed powtórzonym spójnikiem). Jednocześnie w tym samym punkcie zastrzega, że tam, gdzie powtórzone „czy” ma znaczenie spójnikowe i da się zamienić na „lub”, przecinka nie stawiamy. I podaje ten sam przykład: „Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy czy chory”. Zdania nie mają szerszego kontekstu, różnią się wyłącznie użyciem przecinka. Czy jest to błąd, czy też da się zinterpretować je inaczej w obu przypadkach? W takim razie jak? Czy przeciętny użytkownik języka będzie potrafił z pomocą słownika rozstrzygnąć, kiedy w podobnej sytuacji postawić przecinek?

    Z wyrazami szacunku,

    MB

  • drużbanci
    14.11.2011
    14.11.2011
    Drużbadrużbowie, często spotykam sie z drużbantdrużbanci, panie drużbantki.
  • dżinizm albo dźinizm

    17.02.2024
    17.02.2024

    Szanowna Poradnio Językowa PWN,

    jak wymawia się słowo dźinizm? Problematyczna jest sylaba „dźi” i nie mimo wielokrotnych prób, nie jestem w stanie wypowiedzieć tego bardziej miękko niż "dzi"? Chyba że tam po prostu jest coś w rodzaju przedłużonego „i”, czyli „dziiii'nizm” (dwie sylaby).

    I czy dźinizm to to samo co dżinizm? Jeżeli tak, to dlaczego pojawia się tak karkołomny i niezrozumiały zapis jak dźinizm? Zaznaczam, że to jest już spolszczone słowo, które, na moje ucho, w oryginale wymawia się „dziejna darma”, o ile wierzyć syntezatorom mowy. Dlatego trudno mi zrozumieć dlaczego, zostało ono spolszczane jako dźinizm, a nie dzinizm, dżinizm czy dziejnizm.

    Pozdrawiam

    HMM

  • Forma nazwy miesiąca w dacie

    26.02.2024
    26.02.2024

    Dobry wieczór. Dziękuję za ostatnią odpowiedź. Chciałbym tym razem spytać, dlaczego wydawnictwa poprawnościowe uznają za błędne formy typu: 11 grudzień, 1 styczeń, 20 maj? Wiem, że tam jest to słowo dzień, które się pomija, a które wymaga użycia dopełniacza, ale kiedy czytam wiersze Asnyka, autor, podpisując je datami, konsekwentnie używa formy mianownikowej. Nie sądzę, aby poeta był na bakier z poprawnością językową. Stąd moje pytanie: od kiedy formy mianownikowej uznaje się za błędne i czy nie dopuścić ich jako poprawne, bo kiedy mówimy 11 grudzień, to wiadomo że może tu chodzić tylko o dzień i że o jakiejś dwuznaczności nie może być mowy?

  • glina i gliniarz
    10.04.2003
    10.04.2003
    Witam!
    Zawsze byłem przekonany (bez żadnego wszakże dowodu), że słowa glina i gliniarz, odnoszone do policjanta, przywędrowały z Francji: mundur francuskiego policjanta ma (miał) kolor beżowy (gliniany). Czy jestem w błędzie? Oto poprzednie wypowiedzi w Poradni na ten temat:
    Policjant przyczepia się do ludzi tak jak glina do rąk. To oczywiście punkt widzenia tych, którzy są z prawem na bakier.

    Co do tego określenia gliny i gliniarza mam inne wyjaśnienie. Pochodzi ono mianowicie od tych tabliczek glinianych (aluminiowych) z numerem identyfikacyjnym na piersi, które milicjanci nosili. Nie wiem, czy też w innych krajach.

    Pozdrawiam
    St.P.
  • i-ty i n-ty
    5.07.2006
    5.07.2006
    Od kilku(nastu) lat zapis liczebników porządkowych 1-szy, 2-gi jest, o ile dobrze myślę, niepoprawny. Piszemy 1., 2. (z kropką na końcu). A jaka jest poprawna pisownia w przypadku często stosowanym w matematyce: n-ty (czytamy [enty]) czy też rozwinięcie Laplace'a względem i-tego wiersza i j-tej kolumny (czytamy [itego], [jotej])? Czy jest to poprawna pisownia i wymowa oraz czy ewentualnie istnieje jakaś alternatywna? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Jeszcze raz o słowie D(d)yrektywa
    25.06.2018
    25.06.2018
    Chciałem dopytać o: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ddyrektywa-Rady-92-43-EWG-z-dnia-21-maja-1992-r-w-sprawie-ochrony-siedlisk-przyrodniczych-oraz-dzikiej-fauny-i-flory;18211.html. Chodzi o fragment: „(…) kiedy słowo »Dyrektywa« nie rozpoczyna zdania, oddaje się je w druku małą literą (np. »zawarte (…) w dyrektywie Rady (…)«)”. Ale przecież „dyrektywa” jest tu początkiem nazwy własnej, a podany w nawiasie przykład to ten sam, który właśnie z tego powodu został zapisany wyżej wielką literą.
  • Jeszcze raz o zapisie nazwisk kończących się w wymowie na -i po spółgłosce
    4.12.2018
    4.12.2018
    Szanowni Państwo,
    wrócę do pytania, na które dostałam odpowiedź, jednak bardzo niesatysfakcjonującą. Jak rozumiem, dr Wolański zapisuje Kennedy'ego, a wymawia [kenediego]? Dlaczego zatem mamy stawiać tam apostrof? Nie dajemy go w przypadku np. Caseyów (Caseyami, Caseyowie itd.). Nie przekonuje także mnie argument, że mogłoby to zmylić nas co do postaci mianownikowej. Nie myli nas w przypadku form: Jakiem czy Grapie. Co z Jakiem od Jacquesa (porada prof. Grzeni)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego